از میان مکان‌های دیگر سل خارج ریوی به دستگاه ادراری تناسلی (در سل ادراری تناسلی)، استخوان‌ها و مفاصل (در سل ستون فقرات) نیز می‌توان اشاره کرد. هنگامی که این بیماری در استخوان هم گسترش می‌یابد، آن را به عنوان «سل استخوانی» نیز می‌شناسند[۱۵] که نوعی از استئومیلیت (کورک استخوانی) می‌باشد.
در طب سنتی استفاده از روغن ماهی، مکمل‌های دارای پاپئین، ماست، دمنوش بابونه، دمنوش گیاه دم اسبی، ختم ذهبی و گلدن سیل هم توصیه میشود.
دانه‌های خاصی مانند جو، می‌توانند در طول رشد و فرایند با گندم آلوده شوند. ضمنا جو خالص برای بسیاری از افراد مبتلا به بیماری سلیاک مضر نیست. در ایالات متحده، پزشکان به طور کلی توصیه‌می‌کنند که از جو جلوگیری شود، مگر اینکه به طور خاص برچسب بدون گلوتن داشته‌باشند.
تنها راه کنترل بیماری سلیاک است. علاوه‌بر گندم، غذاهایی مانند: جو
به جز ریه، به ندرت پیش می‌آید که عفونت سل مناطقی از بدن، مانند: غدد لنفاوی، استخوان‌ها و مفاصل، سیستم گوارش بدن، مثانه، سیستم تناسلی، مغز و اعصاب را درگیر کند.
افزایش سن چه عوارضی برای بانوان به‌دنبال دارد؟ راه درمان‌شان چیست؟!
[۱۳۲] تلاش برای ریشه‌کنی سل گاوی ناشی از «میکوباکتریوم بوویس» از گله‌های گاو و گوزن در نیوزیلند نسبتاً موفق بوده‌است[۱۳۳] ولی این تلاش‌ها در بریتانیا با موفقیت کمتری همراه بوده‌است.[۱۳۴][۱۳۵] منابع[ویرایش]
○ اگر سل بر ستون فقرات تأثیر بگذارد: کمردرد و سفتی، اسپاسم عضلانی و نامنظمی ستون فقرات
علائمی که در بیماری سلیاک می‌بینیم ممکن است با علائمی که به دنبال بیماری‌های دیگر ایجاد می‌شوند، مشابه باشد.
مهم ترین عامل مستعد یا « ریسک فاکتور» ابتلا به این بیماری جنسیت است و این بیماری در زنان شش برابر مردان مشاهده شده است. عوامل هورمونی در زنان از عوامل مستعد کننده در آنها برای ابتلا به این بیماری یعنی لوپوس است.
● سفر به مناطقی با میزان بالای سل نیز می‌تواند خطر ابتلا به عفونت باکتریایی را افزایش دهد. این مناطق عبارتند از:
در سال ۱۹۴۶، تولید آنتی‌بیوتیک استرپتومایسین، درمان مؤثر و درمان سل را به یک واقعیت تبدیل کرد. قبل از اینکه این دارو معرفی شود، تنها درمان به جز آسایشگاه‌ها مداخله جراحی بود. روش پنوموتوراکس، ریه آلوده را کلاپس و بی‌حرکت می‌کرد تا به آن «استراحت» دهد و امکان درمان ضایعات سلی را فراهم نماید.[۱۱۲] پیدایشسل مقاوم به چند دارو، دوباره جراحی بیماری سل از چه راهی منتقل میشود را به عنوان گزینه‌ای از استانداردهای قابل‌قبول مراقبت در درمان عفونت سل معرفی کرد. مداخلات جراحی کنونی شامل حذف پاتولوژیک حفره‌های قفسه سینه (تاول) در ریه‌ها برای کاهش تعداد باکتری‌ها و برای افزایش در معرض دارو قرار گرفتن باکتری‌های باقی‌مانده در جریان خون می‌باشد.
● اشعه ایکس منفی قفسه سینه می‌تواند نشان دهنده سل نهفته باشد، اما ممکن است نتایج آزمایش نادرست باشند. پزشک ممکن است آزمایش‌های دیگری را هم توصیه کند.
[۱۰۴] در آسایشگاه‌ها ظاهراً مزایایی هچون هوای تازه و کار ارائه می‌کردند اما حتی تحت بهترین شرایط، ۵۰٪ از افرادی که وارد آنجا می‌شدند، ظرف پنج سال فوت می‌کردند (حوالی سال ۱۹۱۶)[۱۰۴]